Nhật Bản đương đại được coi là một xã hội đồng nhất cao, nhưng sự biến đổi khu vực trong các mô hình xã hội và văn hoá luôn có ý nghĩa. Người Nhật thường đánh giá đặc điểm tính cách của người dân từ các khu vực cụ thể, và bản sắc khu vực thường được thể hiện thông qua ẩm thực đặc biệt và ngôn ngữ địa phương.

Vị trí địa lý: Quần đảo Nhật Bản bao gồm 4 hòn đảo lớn và hơn 6 nghìn hòn đảo nhỏ, chiếm khoảng 234.890 m2 (378.000 km2), cùng sự biến đổi khí hậu rất phức tạp. Bốn hòn đảo chính là Hokkaidō, Honshū, Shikoku và Kyūshū. Quần đảo Okinawa phía Nam (quần đảo Ryūkyū) vừa có vai trò chủ chốt về mặt địa lý, lẫn lịch sử và văn hoá.

Có thể nói, Nhật Bản là quốc gia luôn hướng về phía đại dương. Các dòng chảy hội tụ ngoài khơi tạo ra các khu vực đánh bắt thuận lợi cho quốc gia.

Khí hậu được định hình theo chu kỳ gió mùa Châu Á – Thái Bình Dương, vì vậy mang lại lượng mưa lớn vào mùa hè và mùa thu, tiếp theo là gió lạnh từ Bắc Á vào mùa đông khiến tuyết rơi nhiều trên các khu vực đồi núi.

Cũng chính vì đặc điểm thời tiết và vị trí địa lý đã hình thành nên một nền văn hóa truyền thống bền vững với những biểu tượng văn hóa đặc sắc cho đến ngày nay.

Biểu tượng: Một số biểu tượng được công nhận là những biểu tượng văn hóa truyền thống chính thức của quốc gia đó là hoa anh đào, lá cờ quốc gia có một dấu chấm màu đỏ ở giữa nổi bật trên nền trắng (miêu tả ánh mặt trời đang lên rọi khắp cánh đồng hoa cúc xinh đẹp).

Bên cạnh đó, một số hình ảnh nổi tiếng của quốc gia cũng được quảng bá rộng rãi tại nhiều quốc gia khác trên thế giới, chẳng hạn như núi Phú Sĩ, geisha, và samurai.

Văn hoá Nhật Bản đương đại nhấn mạnh đến biểu hiện biểu tượng của bản sắc địa phương hoặc khu vực. Ví dụ, bản sắc và niềm tự hào của địa phương được thể hiện thông qua “các sản phẩm địa phương nổi tiếng”. Hầu như mọi làng xóm, thị trấn và thành phố đều nổi tiếng về một hình thức văn hóa nào đó, thường là một nghề dân gian địa phương, một đặc sản ẩm thực địa phương, hoặc một bài hát truyền thống hoặc một hình thức nghệ thuật biểu diễn nào đó.

Ẩm thực Nhật Bản. Ảnh zh-tw.zekkeijapan.com

Ẩm thực: Đây cũng là một trong những biểu tượng văn hóa tiêu biểu của Nhật Bản. Người Nhật có một chế độ ăn uống rất đa dạng sử dụng kết hợp các yếu tố ẩm thực từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm các món ăn có nguồn gốc từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Đông Nam Á, Châu Âu, và Bắc Mỹ. Tuy nhiên, khái niệm về ẩm thực “truyền thống” của Nhật Bản là một yếu tố đóng vai trò rất quan trọng làm nên bản sắc văn hoá của toàn dân tộc.

Thông thường, cơm trắng được coi là thành phần cơ bản nhất của hầu hết các bữa ăn; các thành phần điển hình khác bao gồm những thực phẩm từ đậu nành và hải sản được nướng lên hoặc để sống. Rau và hải sản thường được chế biến với hình thức như dưa chua. Đồng thời, việc trình bày trực quan về bữa ăn cũng rất là quan trọng đối với người Nhật.